Lâu nay, nhắc đến mảng văn học thiếu nhi, độc giả Việt Nam vẫn chỉ có thể nêu ra những tác phẩm kinh điển như Dế mèn phiêu lưu ký (văn xuôi, Tô Hoài), Đất rừng phương Nam (văn xuôi, Đoàn Giỏi), Góc sân và khoảng trời (tập thơ, Trần Đăng Khoa), Vừa nhắm mắt vừa mở cửa (văn xuôi, Nguyễn Ngọc Thuần), Kính vạn hoa (văn xuôi, Nguyễn Nhật Ánh)…Thế nhưng, thiếu nhi ở mỗi thế hệ cần phải có những tác phẩm mang hơi thở của chính thời đại mà các em đang sống.
Với quan điểm này, văn học thiếu nhi hiện đại Hàn Quốc đang làm khá tốt. Được chọn lọc kỹ lưỡng theo các tiêu chí như: tác giả là nhà văn có tên tuổi nhất định, tác phẩm được giới nghiên cứu lẫn bạn đọc ở nước sở tại đánh giá cao…, các tác phẩm văn học thiếu nhi Hàn Quốc đang có mặt tại Việt Nam thực sự đã mang đến nhiều trải nghiệm thú vị. Đây cũng chính là những gợi ý, kinh nghiệm quý để phát triển mảng văn học dành thiếu nhi trong nước.
Nói chuyện của… phụ huynh
Văn học thiếu nhi hiện đại Hàn Quốc đã không đơn thuần chỉ là những tác phẩm viết về thiếu nhi mà còn là tất cả các lĩnh vực trong đời sống với những vấn đề mà trẻ thơ quan tâm. Mang đậm hơi thở cuộc sống của một quốc gia công nghiệp, mảng văn học này tại “xứ sở Kim chi” thường chủ động phản ánh thực tại văn hóa – xã hội với những đề tài như phân hóa giàu nghèo, áp lực học hành thi cử, sự thay đổi trong các mối quan hệ gia đình bởi sự chuyển dịch không gian sống từ nông thôn ra thành thị… Ở một góc độ nào đó, độc giả cảm thấy lứa tuổi thiếu nhi cũng đang gánh trên vai việc nhận thức và giải quyết những vấn đề của cuộc sống hàng ngày.
Được trao giải thưởng Văn học thiếu nhi hiện đại Mun Hak Dong Ne lần thứ 13, tác phẩm Cửa tiệm thời gian của nhà văn Lee Na Young miêu tả chân thực đời sống học đường đơn điệu và nhàm chán mà học sinh đang mỗi ngày gánh chịu. Với nhân vật chính là cô bé Yoon Ah luôn phải chịu áp lực học ở trường và các trung tâm luyện thi, tác phẩm đã “khắc họa nên hình ảnh của những đứa trẻ đánh mất tâm hồn trong sáng trong cơn bão thi cử”. Tác phẩm cũng cho thấy tâm lý của các bậc phụ huynh “đang vì một tương lai được tô hồng mà trì hoãn hiện tại của con cái mình”. Tuy tập trung xoáy sâu về vấn đề tính trung thực, sự can đảm nhận lỗi và đề cao nỗ lực qua nhân vật chính là cậu bé Minho, song tác phẩm Cây bút thần kỳ của Shin Soo Hyeon cũng khiến độc giả không khỏi suy nghĩ về hiện trạng giáo dục Hàn Quốc với những gánh nặng học tập đè trên vai con trẻ.
Ra mắt độc giả Hàn Quốc lần đầu vào năm 1996, tác phẩm Cá hồi của nhà văn Ahn Do Hyun đã vượt ra khỏi biên giới quốc gia để đến với bạn đọc thế giới vì nội dung mang tính toàn cầu của nó. Với lối viết tựa ngụ ngôn, tiểu thuyết Cá hồi hàm chứa những thông điệp lớn về tình yêu mà con người nên có đối với loài cá hồi nói riêng, đối với thiên nhiên nói chung. Chia sẻ cách viết về nhân vật của tiểu thuyết Cá hồi, tác phẩm Cá voi đỉnh núi của Lee Soon-won cũng là tiếng nói phản biện dựa trên thế giới quan của trẻ thơ về việc thiên nhiên đang bị con người tàn phá không thương tiếc.
“Se duyên” cùng lĩnh vực khác
Tác phẩm văn học Hàn Quốc thường tìm cách thu hút độc giả bằng cách kết hợp với tranh vẽ minh họa pha chút hài hước, dí dỏm tự nhiên. Chẳng hạn, tác phẩm Cửa tiệm thời gian được minh họa bằng 28 bức tranh của họa sĩ Yoon Jeong Joo. Nhân dịp kỷ niệm tái bản lần thứ 100, tác phẩm Cá hồi cũng đã được phát hành dưới dạng ấn phẩm có tranh minh họa do họa sĩ Han Byung – ho đảm nhiệm.
Tuy vậy, đó không phải là cách làm mới của riêng văn học thiếu nhi Hàn Quốc. Họ thể hiện sự sáng tạo ở việc kết hợp giữa văn học với các lĩnh vực khác, chẳng hạn như y khoa. Đây là trường hợp của Yêu con như nắng xuân do Story Blossoms sáng tác và Lee Sun Min minh họa.
Lấy cảm hứng từ việc người mẹ trò chuyện cùng thai nhi trong quá trình mang thai, tác phẩm này được dệt nên bởi những lời thủ thỉ tâm tình đẹp đẽ, dịu dàng. Tác phẩm là sự dung hợp khéo léo đến tài tình giữa những kiến thức y khoa của thai phụ và các thông điệp nhân văn dành cho trẻ nhỏ. Những biến chuyển trong cơ thể mẹ và bé theo từng tuần, câu chuyện kể về nỗi trăn trở của bố mẹ khi đặt tên cho con, các biện pháp thai giáo khoa học và hữu ích, những vần thơ điệu nhạc ru êm giàu cảm xúc…, tất cả cùng hòa quyện như một tấm chăn êm ái chuẩn bị sẵn sàng đón một sinh linh chào đời. Sách được Giáo sư Han Jeong Yeol (Khoa Phụ sản – Bệnh viện Je Il) với nhiều năm kinh nghiệm về tư vấn an toàn sức khỏe cho các bà mẹ Hàn Quốc giám sát nội dung và nhận được tình cảm yêu mến của đông đảo bạn đọc.
